ΝΗΠΤΙΚΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ (δ' μέρος) Ὅσιος Φιλόθεος ὁ Σιναΐτης Μικρή Φιλοκαλία

ΝΗΠΤΙΚΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ

(δ' μέρος)

Ὅσιος Φιλόθεος ὁ Σιναΐτης

Μικρή Φιλοκαλία

 

10. Οἱ ἄκαιρες ὁμιλίες ἄλλοτε προξενοῦν μίσος ἀπ' ὅσους μᾶς ἀκοῦνε, ἄλλοτε εἰρωνεῖες καί κοροϊδίες ἀπ' ὅσους ἀντιλαμβάνονται τήν ἀνοησία τῶν λόγων μας. Ἄλλες ὁμιλίες μας προξενοῦν μολυσμό τῆς συνειδήσεως, ἄλλες τήν καταδίκη μας ἀπό τόν Θεό καί τήν λύπη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, πού εἶναι ὄ,τι χειρότερο γιά μᾶς.

11. Ἐκεῖνος πού καθαρίζει τήν καρδιά του καί ξεριζώνει ἀπό μέσα της μέ τή χάρη τοῦ Κυρίου τήν ἁμαρτία, (ἐκεῖνος) πού κοπιάζει γιά τή θεία γνώση καί που βλέπει μέ τό νοῦ του πράγματα σέ πολλούς ἀθέατα, δέν πρέπει νά ὑπερηφανεύεταιγι' αὐτό ἀπέναντι σέ καποιον ἄλλο. Διότι ἀνάμεσα στά

κτιστά ὄντα, κανένα δέν εἶναι καθαρότερο ἀπό τόν ἀσώματο καί μέ περισσότερη γνώση ἀπό τόνἄγγελο. Κι ὅμως, ἀφοῦ ὑπερηφανεύτηκε, γκερμίστηκε σάν ἀστραπή ἀπ' τόν οὐρανό. Ἔτσι, ἡ ὑπερηφάνεια καταλογίσθηκε σ' αὐτόν τόν ἄγγελο (τόν Ἐωσφόρο) ὡς ἀκαθαρσία ἀπό τόν Θεό.

12. Λέγει ὁ ἀπόστολος Παῦλος: "ὅποιος ἀγωνίζεται, ἐγκρατεύεται σέ ὅλα" (Α΄ Κορ. θ' 25). Διότι δέν εἶναι δυνατόν ἐκεῖνοι πού ἔχουν συνδεθεῖ μέ τή μοχθηρή σάρκα, ἡ ὁποία πάντοτε ἐπιθυμεῖ κατά τοῦ πνεύματος (Γαλ. ε' 17), νά παραταχθοῦν, χορτασμένοι ἀπό τά πολλά φαγητά, ἐναντίον τῶν ἀρχῶνς, τῶν ἀφανῶν καί ἐπίβουλων πονηρῶν δυνάμεων. Ἀκόμη, καθώς πάλι λέγει ὁ ἀπόστολος Παῦλος,  "ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ δέν εἶναι τροφή καί πιοτό" (Ρωμ. ιδ' 17)· καί, "τό σαρκικό φρόνημα εἶναι ἐχθρικό πρός τόν Θεό, ἀφοῦ δέν ὑποτάσσεται στό νόμο τοῦ Θεοῦ, ἀλλ' οὔτε εἶναι δυνατό νά ὑποταχθεῖ" (Ρωμ. η' 7). Καί εἶναι φανερό γιατί δέν εἶναι δυνατόν αὐτό· διότι τό σῶμα εἶναι γήινο, πλασμένο ἀπό ζωϊκούς χυμούς καί αἷμα καί φλέγμα, καί ρέπει πάντοτε πρός τά κάτω (πρός τόν κόσμο), πάντοτε στρέφεται μέ πάθος στά γήινα καί εὐχαριστιέται μέ τίς φθαρτές ἡδονές τοῦ κόσμου αὐτοῦ. Τό σαρκικό φρόνημα ἐπιφέρει τόν πνευματικό θάνατο (Ρωμ. η' 6), κι ἐκεῖνοι πού ζοῦν μιά σαρκική (ἐμπαθή) ζωή δέν μποροῦν νά ἀρέσουν στόν Θεό (Ρωμ. η' 8).

13. Εἶναι ἀναγκαία σ' ἐμᾶς ἡ πολλή ταπείνωση, ἐφόσον φροντίζουμε μέ τή χάρη τοῦ Κυρίου γιά τή φύλαξη τοῦ νοῦ μας, πρῶτα πρός τόν Θεό καί ἔπειτα στούς ἀνθρώπους. Μέ κάθε τρόπο καί σέ κάθε περίσταση, ὀφείλουμε νά συντρίβουμε τήν καρδιά μας, πράττοντας κάθε τι τό ταπεινό.Ξέρει νά συντρίβει καί νά ταπεινώνει τήν καρδιά μας, ἡ ἀνάμνηση τῆς παλιότερης ἐμπαθοῦς κοσμικῆς ζωῆς μας, ἄν τή θυμόμαστε μέ κάθε λεπτομέρεια· καθώς καί ἡ μνήμη ὅλων τῶν ἁμαρτιῶν ἀπό τήν παιδική μας ἡλικία, πού τίς ἀναλογίζεται ὁ νοῦς μας τήν κάθε μία ξεχωριστά-ἐκτός ἀπό τίς σαρκικές ἁμαρτίες, γιατί ἡ ἐνθύμησή τους γίνεται ἐπιζήμια-. Καί γνωρίζει (ἡ μνήμη τῶν ἁμαρτιῶν μας) νά ταπεινώνει καί νά γεννᾶ τά δάκρυα τῆς μετάνοιας καί νά μᾶς κινεῖ σέ ὁλοκάρδια εὐχαριστία πρός τόν Θεό, ὅπως καί νά μᾶς κινεῖ σέ ὁλοκάρδια εὐχαριστία πρός τόν θεό, ὅπως καί ἡ συνεχής καί ζωηρή μνήμη τοῦ θανάτου μας.Γεννᾶ ἀκόμη καί τό κατά Θεόν πένθος καί τήν νήψη τοῦ νοῦ.Ἀκόμη, ταπεινώνει πολύ τό φρόνημά μας τό νά ἔχουμε στραμμένο τό βλέμμα 

Αὐτός πού σκύβει, βλέπει τόν Θεό!

μας στή γῆ ( στόν πόνο καί τή δυστυχία), καθώς καί ἡ μνήμη τῶν παθῶν τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὅταν τά ἀναλογιζόμαστε καί τά θυμόμαστε ἕνα ἕνα ξεχωριστά· καί βέβαια αὐτά μᾶς προξενοῦν δάκρυα πολλά. Μαζί μέ ὅλα τά παραπάνω, ταπεινώνουν πραγματικά τήν ψυχή και οἱ πολλές εὐεργεσίες τοῦ Θεοῦ σ' ἐμᾶς, ὅταν τίς φέρνουμε στή μνήμη μας καί τίς ἀριθμοῦμε μία μία. (Καί εἶναι ἀναγκαία ἡ ταπείνωση) γιατί ἀγωνιζόμαστε ἐναντίον τῶν ὑπερήφανων δαιμόνων.


Πηγή: Μικρή Φιλοκαλία (2), Εὐάγγελου Γ. Καρακοβούνη, Θεολόγου